خدمات آبکاری – اجرای انواع آبکاری ها بر سطوح
پوشش‌دهی فلزی یا آبکاری که در انگلیسی به آن plating می‌گویند، فرآیندی است که در آن لایه‌ای از فلز یا پوشش دیگر بر روی سطح یک جسم قرار می‌گیرد تا ویژگی‌های آن سطح بهبود یابد. این فرآیند نه‌تنها به افزایش زیبایی و مقاومت در برابر خوردگی کمک می‌کند، بلکه نقش مهمی در بهبود ویژگی‌های فنی و مکانیکی سطوح ایفا می‌نماید.
خدمات آبکاری که شرکت رنگین پوشش شیراز ارائه میدهد در طیف وسیعی اعم از آبکاری نیکل کروم، آبکاری مس، آبکاری گالوانیزه سرد، آبکاری فورتیک ( الکتروفورتیک)، آبکاری نیکل، آبکاری نیکل الکترولس، آبکاری کروم، آبکاری هارد کروم (کروم سخت)، آبکاری طلا، آبکاری نقره، آبکاری قلع، آلوداین، کروماته، آنادایز، بلک اکساید و فسفاته میباشد.
انواع پوشش های رایج:
آبکاری نیکل کروم
رنگ و ویژگی‌ها:
آب کاری نیکل کروم معمولاً سطحی براق و زیبا به قطعه میدهد. رنگ آن به‌طور معمول نقره‌ای براق با درخشش خاص است. این روش مقاومت بالایی در برابر خوردگی و سایش دارد و ویژگی‌های آنتی‌میکروبیال آن، باعث افزایش طول عمر قطعات در محیط‌های صنعتی و سخت میشود.
مراحل انجام:
- آماده‌سازی سطح قطعه (پاک‌سازی و صیقل دادن)
- انجام فرآیند آبکاری نیکل
- اعمال لایه کروم بر روی سطح نیکل
- خشک کردن و به‌روزرسانی لایه‌ها
هزینه:
این روش نسبتاً گران‌تر از بعضی از روش‌های آبکاری است نظیر گالوانیزه سرد، و ارزانتر از پوشش هایی نظیر هارد کروم و نیکل الکترولس است.
آبکاری مس
رنگ و ویژگی‌ها:
رنگ مسی و رزگلد خاصی به قطعه میدهد و سطحی براق و جذاب ایجاد می‌کند. این آبکاری به دلیل خاصیت هدایت الکتریکی بالای مس، در صنایع الکترونیک و مخابرات کاربرد دارد. این لایه بعضی اوقات بصورت زیرپوشش استفاده میشود و پس از آن آبکاری اصلی انجام میشود تا پوشش نهایی بهتر به قطعه بچسبد.
مراحل انجام:
- پاک‌سازی دقیق سطح قطعه
- آبکاری اولیه با نیکل برای ایجاد یک لایه پایه
- اعمال لایه مسی از طریق جریان الکتریکی
هزینه:
آبکاری مس معمولاً هزینه مناسبی دارد و در مقایسه با آبکاری‌های دیگر، ارزانتر است.
آبکاری گالوانیزه سرد
رنگ و ویژگی‌ها:
در این روش، سطح قطعه معمولاً نقره‌ای با درخششی مات است. مقاومت بسیار بالایی در برابر خوردگی ایجاد میشود و برای قطعاتی که در معرض رطوبت و آب قرار دارند، انتخابی عالی به شمار می‌رود.
مراحل انجام:
- آماده‌سازی سطح با تمیز کردن کامل
- قرار دادن قطعه در حمام گالوانیزه سرد
- پوشش‌دهی فلز به‌وسیله روی
هزینه:
این روش نسبت به بسیاری از روش‌های دیگر از نظر اقتصادی به‌صرفه است و در مقایسه با آبکاری‌های گران‌تر هزینه کمتری دارد.
آبکاری فورتیک (الکتروفورتیک)
رنگ و ویژگی‌ها:
آب کاری فورتیک به‌طور معمول رنگ نقره ای به قطعه میدهد، اما در این روش رنگ پوشش قابل تعیین است و طیف گسترده ای را شامل میگردد. این روش برای ایجاد لایه‌ای مقاوم و سخت مناسب است و سطحی با ویژگی‌های ضد خوردگی و سایش ایجاد می‌کند.
مراحل انجام:
- آماده‌سازی سطح قطعه با استفاده از مواد شیمیایی خاص
- قرار دادن قطعه در محلول الکتروفورتیک
- اعمال جریان الکتریکی برای پوشش‌دهی
- خشک کردن قطعه در دمای کنترل‌شده
هزینه:
آب کاری فورتیک به دلیل نیاز به تجهیزات خاص و مواد ویژه، ممکن است هزینه‌بر باشد، اما در عوض دوام بالای آن موجب کاهش هزینه‌های تعمیرات در طولانی‌مدت میشود.
آبکاری نیکل
رنگ و ویژگی‌ها:
آب کاری نیکل به قطعه یک پوشش براق و نقره‌ای میدهد که مقاومت چندانی در برابر خوردگی و سایش ندارد، اما پوششی بسیار زیبا و براق میباشد (معمولا بعد از آبکاری نیکل لایه ای از کروم نازک بر روی آن پوشش میدهند تا هم شاین خوبی داشته باشد و هم در اثر عوامل محیطی زیبایی و ظرافت خود را از دست ندهد). این نوع آبکاری در صنایع مختلف از جمله خودروسازی، ساخت تجهیزات الکترونیکی و تزئینات استفاده میشود.
مراحل انجام:
- تمیزکاری و چربی‌زدایی قطعه
- آماده‌سازی محلول نیکل
- اعمال لایه نیکل با استفاده از جریان الکتریکی
- خشک‌سازی و تکمیل فرآیند
هزینه:
هزینه نسبتاً مناسبی دارد و معمولاً یکی از انتخاب‌های رایج در صنعت به‌خاطر صرفه‌جویی در هزینه‌ها و زمان است.
آب کاری نیکل الکترولس
رنگ و ویژگی‌ها:
این آبکاری لایه‌ای یکنواخت و مقاوم به‌دست میدهد که درخشندگی کمتری نسبت به آبکاری نیکل معمولی دارد. این روش به‌ویژه برای قطعات پیچیده یا قطعاتی با نیاز به ضخامت زیاد یکنواخت در تمامی نقاط، مناسب است.
مراحل انجام:
- آماده سازی سطح
- ایجاد پوشش نیکل با استفاده از واکنش های شیمیایی بدون نیاز به جریان الکتریکی
- پایان فرآیند با شستشو و خشک کردن
هزینه:
به دلیل استفاده از واکنش های شیمیایی و مواد شیمیایی وارداتی بسیار گران، این روش هزینه نسبتا زیادی دارد.
آبکاری کروم
رنگ و ویژگی‌ها:
آب کاری کروم سطحی براق و مقاوم در برابر سایش و خوردگی ایجاد می‌کند. این پوشش به رنگ نقره‌ای براق یا خاکی است و در صنعت خودروسازی و تجهیزات صنعتی کاربرد دارد.
مراحل انجام:
- آماده سازی سطح
- آب کاری نیکل پایه
- اعمال لایه کروم به‌وسیله جریان الکتریکی
هزینه:
آبکاری کروم معمولاً هزینه بالا تری دارد، اما دوام و خواص فنی آن این هزینه را توجیه می‌کند.
آبکاری هارد کروم (کروم سخت)
رنگ و ویژگی‌ها:
آب کاری کروم سخت به قطعه یک لایه سخت و مقاوم در برابر سایش میدهد. این روش به ویژه در قطعاتی که نیاز به مقاومت بالا در برابر سایش دارند، استفاده میشود. رنگ قطعه پس از آبکاری کروم سخت معمولاً خاکستری تیره مات است. این آبکاری نسبت به سایر آبکاری ها زمانبری بیشتری دارد و مدت زمانی که نیاز است تا پوشش دهی روی قطعه کامل شود بیشتر است.
مراحل انجام:
- آماده‌سازی سطح
- انجام آبکاری کروم سخت با استفاده از جریان الکتریکی
- شستشوی قطعه و پایان فرآیند
هزینه:
این نوع آبکاری معمولاً هزینه بر تر از نیمی از آبکاری هاست است، به‌ویژه به دلیل نیاز به تجهیزات خاص و لایه‌های ضخیم کروم و همچنین مدت زمانی که برای آبکاری قطعات نیاز است.
آبکاری طلا
رنگ و ویژگی‌ها:
آب کاری طلا به قطعه رنگ زرد یا طلایی میدهد که جلوه‌ای لوکس و زیبا ایجاد می‌کند. این نوع آبکاری در صنایع الکترونیک، جواهرات و قطعات تزئینی کاربرد فراوان دارد.
مراحل انجام:
- تمیزکاری سطح قطعه
- اعمال لایه نیکل یا سایر فلزات پایه
- آبکاری طلا با استفاده از جریان الکتریکی
هزینه:
آبکاری طلا معمولاً هزینه بالایی دارد به‌دلیل استفاده از فلز گرانبها و تجهیزات خاص.
آب کاری نقره
رنگ و ویژگی‌ها:
آب کاری نقره به قطعه رنگ نقره‌ای براق و زیبایی میدهد. این پوشش علاوه بر زیبایی ظاهری، به سطح قطعه مقاومت خوبی در برابر خوردگی و سایش می‌بخشد. از آنجایی که نقره خاصیت رسانایی بخصوصی دارد در از این روش عمدتاً در تجهیزات الکترونیکی، جواهرات، ظروف و لوازم تزئینی استفاده میشود.
مراحل انجام:
- تمیزکاری کامل سطح قطعه
- اعمال لایه نیکل به عنوان پایه
- آبکاری نقره با استفاده از جریان الکتریکی
- خشک‌سازی و پایان فرآیند
هزینه:
آبکاری نقره نسبت به طلا ارزان تر است، اما همچنان هزینه بالاتری نسبت به بسیاری از دیگر روش‌های آبکاری دارد. این هزینه به‌دلیل استفاده از فلز نقره و فرآیندهای خاص آبکاری آن است.
آب کاری قلع
رنگ و ویژگی‌ها:
آب کاری قلع به قطعه رنگ نقره‌ای مات میدهد که ظاهری ساده و زیبا ایجاد می‌کند. این پوشش معمولاً برای قطعات الکترونیکی، لوازم خانگی و تجهیزات پزشکی کاربرد دارد و از خوردگی و اکسید شدن فلزات جلوگیری می‌کند.
مراحل انجام:
- تمیزسازی و چربی‌زدایی سطح
- ایجاد لایه نیکل پایه
- اعمال لایه قلع از طریق فرایند آبکاری
- شستشو و خشک‌سازی قطعه
هزینه:
آبکاری قلع نسبت به سایر آبکاری‌ها مانند طلا یا نقره هزینه کمتری دارد و از این رو انتخاب اقتصادی‌تری برای کاربردهای صنعتی است.
کروماته
رنگ و ویژگی‌ها:
آبکاری کروماته معمولاً به رنگ زرد، مشکی، سبز یا آبی ایجاد میشود و یک پوشش بسیار مقاوم در برابر خوردگی و سایش ایجاد می‌کند. این روش عمدتاً برای قطعات فلزی که در معرض محیط های خورنده قرار دارند، مناسب است. این پوشش حتما باید بر پوششی از آب کاری گالوانیزه سرد اجرا شود و به تنهایی اجرا نمیشود.
مراحل انجام:
- تمیز کاری سطح
- اجرای آب کاری گالولنیزه سرد
- خشک کردن
- اعمال محلول کروماته روی سطح
- خشک کردن و تثبیت پوشش
هزینه:
هزینه این روش معمولاً نسبت به روش‌های دیگر آنچنان هم بالا نیست. زیرا بر پوششی از گالوانیزه سرد ( ارزان ) اجرا میشود و فرآیند آن ساده و سریع انجام میشود.
آنادایز (Anodizing)
رنگ و ویژگی‌ها:
آنودایزینگ به قطعه رنگ‌های متنوعی مانند خاکی، طلایی، قرمز، بنفش مشکی یا حتی آبی میدهد( تقریبا اجرای هر طیف رنگی روی قطعات در طی فرآیند آبکاری آنودایز ممکن است). این روش به‌ویژه برای قطعات آلومینیومی کاربرد دارد و باعث افزایش مقاومت سطحی در برابر خوردگی، سایش و آسیب‌های محیطی میشود. همچنین، آنادایز لایه‌ای غیرفلزی و بسیار مقاوم ایجاد می‌کند.
مراحل انجام:
- آماده‌سازی سطح آلومینیوم
- اعمال جریان الکتریکی برای تشکیل لایه اکسید
- رنگ‌آمیزی و خشک‌سازی در صورت نیاز
- تثبیت و پایان فرآیند
هزینه:
آنادایزینگ نسبت به آبکاری‌های فلزی دیگر هزینه مناسبی دارد و از این رو در صنایع مختلف آلومینیومی به‌ویژه در قطعات خودرو، ساختارهای ساختمانی و تجهیزات الکترونیکی بسیار استفاده میشود.
آلوداین (Alodine)
رنگ و ویژگی‌ها:
آلوداین به قطعه رنگ طلایی یا زرد میدهد و لایه‌ای مقاوم در برابر خوردگی ایجاد می‌کند. این روش معمولاً برای آلومینیوم و آلیاژهای آن به کار می‌رود و به‌خصوص در صنایع هوافضا و نظامی اهمیت دارد.
مراحل انجام:
- تمیزکاری و چربی‌زدایی قطعه
- اعمال محلول آلوداین به سطح
- تثبیت و خشک کردن
هزینه:
هزینه این روش نسبت به آنادایزینگ کمی بالاتر است، اما به‌خاطر ویژگی‌های خاص و مقاومت بسیار بالا، این هزینه‌ها توجیه‌پذیر هستند.
بلک اکساید (Black Oxide)
رنگ و ویژگی‌ها:
بلک اکساید یک پوشش سیاه و مات به قطعه میدهد که علاوه بر زیبایی، مقاومت بالایی در برابر خوردگی و سایش ایجاد می‌کند. این روش برای قطعات فولادی، مسی و برنجی استفاده میشود.
مراحل انجام:
- تمیز کردن سطح قطعه
- اعمال محلول اکسید کننده
- شستشو و تثبیت لایه سیاه اکسید
- خشک‌سازی و پایان فرآیند
هزینه:
بلک اکساید معمولاً هزینه کمتری نسبت به سایر روش‌های آبکاری دارد و به‌دلیل فرآیند ساده‌تر، انتخاب اقتصادی خوبی برای بسیاری از صنایع است.
فسفاته (Phosphating)
رنگ و ویژگی‌ها:
فسفاته به قطعه رنگ خاکی یا سبز میدهد و به طور عمده عملیاتی برای آماده سازی قطعه جهت رنگ شدن و همچنین افزایش مقاومت در برابر خوردگی و سایش به کار می‌رود. این روش غالبا برای قطعات فولادی و آلومینیومی استفاده میشود.
مراحل انجام:
- تمیزکاری سطح قطعه
- اعمال محلول فسفاته
- شستشو و تثبیت پوشش
- خشک‌سازی
هزینه:
فسفاته کردن به‌عنوان یک روش ارزان‌قیمت و با هزینه مناسب شناخته میشود، به‌ویژه برای قطعاتی که نیاز به رنگ دارند باعث چسبندگی بسیار بالای رنگ به قطعه میگردد.
خدمات آب کاری روی چه سطوحی انجام میشود؟
آبکاری و پرداخت کاری معمولا روی فلزات انجام میشود، اما به این سطوح محدود نمی‌گردد. در ادامه انواع سطوحی که امکان پوشش‌دهی فلزی آن‌ها وجود دارد، آورده‌ایم.
- فلزات: فلزات آهنی مانند فولاد و فلزات غیرآهنی مانند آلومینیوم، مس و برنج اغلب پوشش‌دهی فلزی می‌شوند تا مقاومت آن‌ها در برابر خوردگی و سایش افزایش یافته و ظاهر آن‌ها زیبا شود.
- پلاستیک: پلاستیک‌های خاصی را می‌توان پس از آماده‌سازی سطح، پوشش‌دهی فلزی کرد تا ظاهر آن‌ها حالت فلزی به خود بگیرد.
- شیشه: زیرلایه‌های شیشه‌ای هم می‌توانند پوشش‌دهی فلزی شوند. با استفاده از این روش، می‌توان پوشش‌های فلزی تزئینی روی سطوح شیشه ایجاد کرد.
- سرامیک: با عملیات سطحی مناسب، سرامیک‌ها را هم می‌توان پوشش‌دهی فلزی کرد و روی آن‌ها یک لایه پوشش فلزی کشید.
مناسب‌بودن یک بستر برای پوشش‌دهی فلزی به عواملی مانند رسانایی، انرژی سطحی و کاربرد مورد نظر بستگی دارد.
مزایای پوشش‌دهی فلزی
- مقاومت بالا در برابر خوردگی: پوشش‌دهی فلزی سطوح، محافظی در برابر عوامل خورنده فراهم می‌کند.
- افزایش استحکام: پوشش فلزی می‌تواند سختی و استحکام سطح را بهبود بخشد.
- زیبایی و براقیت: این روش به سطح، ظاهری درخشان و جذاب می‌بخشد.
- مقاومت در برابر سایش: از سایش و آسیب‌های فیزیکی جلوگیری می‌کند.
- افزایش عمر مفید: لایه فلز، طول عمر قطعات را با محافظت در برابر آسیب‌ها افزایش میدهد.
- بهبود هدایت الکتریکی: برخی پوشش‌ها، مانند نقره، هدایت الکتریکی را بهبود میدهند.
انواع روش‌های آبکاری
پوشش دهی سطوح با روش‌های مختلفی انجام می‌شوند. معمولا مهم‌ترین این روش‌ها شامل موارد زیر هستند:
روش های اجرای آب کاری فلزات:
آب کاری الکتریکی (Electroplating): در این روش، فلز مورد نظر از محلول آبی یا غیرآبی به وسیله جریان برق روی سطح قطعه قرار می‌گیرد. این روش برای پوشش‌دهی انواع فلزات استفاده میشود و معمولاً برای جلوگیری از خوردگی یا ایجاد ویژگی‌های خاص روی سطح استفاده میشود.
- مثال‌ها: آبکاری نیکل، کروم، طلا و نقره
آبکاری غوطه‌وری (Hot-Dip Coating): در این روش، قطعه فلزی به داخل فلز مذاب (معمولاً روی یا قلع) غوطه‌ور میشود. این روش برای ایجاد پوششی ضخیم و مقاوم به خوردگی استفاده میشود.
- مثال‌ها: آبکاری گالوانیزه گرم (برای جلوگیری از زنگ‌زدگی)، آبکاری قلع (روی فولادهای نازک)
آب کاری پاششی (Spray Coating): در این روش، فلز مذاب یا پودر فلزی به سطح قطعه پاشیده میشود تا لایه‌ای از آن روی سطح قرار گیرد. این روش معمولاً برای قطعاتی که نیاز به پوشش ضخیم‌تر یا مقاوم‌تر دارند، به‌ویژه در صنایع سنگین، استفاده میشود.
آبکاری با استفاده از غشای بخاری (Vapor Deposition): در این روش، فلزات یا ترکیبات آن‌ها در حالت بخار به سطح قطعه افزوده میشود. این فرایند معمولاً در دماهای بسیار بالا انجام میشود و برای لایه‌های بسیار نازک و مقاوم به کار می‌رود.
- مثال‌ها: PVD (Physical Vapor Deposition) و CVD (Chemical Vapor Deposition)
آبکاری بدون الکتریسیته (Electroless Plating): در این روش، بدون استفاده از جریان برق، یک لایه فلزی روی سطح قطعه تشکیل میشود. این فرایند از طریق واکنش‌های شیمیایی انجام میشود و به‌ویژه برای پوشش‌دهی قطعاتی با اشکال پیچیده یا قطعاتی که نیاز به یکنواختی در ضخامت دارند، مفید است.
ضخامت آبکاری چیست و چرا مهم است؟
ضخامت آبکاری به مقدار لایه فلزی که روی سطح جسم قرار می‌گیرد، اطلاق میشود و این ویژگی نقش بسیار مهمی در عملکرد و دوام پوشش‌دهی فلزی دارد.
سطح را ضخامت کافی می‌تواند از خوردگی، سایش و دیگر آسیب‌های فیزیکی محافظت کند، درحالی‌که ضخامت کم ممکن است پوشش را ضعیف و آسیب‌پذیر کند. علاوه‌بر این، ضخامت پوشش‌دهی فلزی بر ویژگی‌های ظاهری سطح، مانند درخشندگی و رنگ آن تأثیر دارد.
در برخی کاربردها، ضخامت بیشتر پوشش‌دهی فلزی برای افزایش مقاومت به سایش و عمر طولانی‌تر مورد نیاز است، درحالی‌که در موارد دیگر ممکن است ضخامت کم برای حفظ ویژگی‌های خاص، مورد نظر باشد.
چرا آب کاری و پرداخت کاری رنگین پوشش شیراز؟
- تجربه و تخصص بالا: با بیش از ۳۶ سال فعالیت در حوزه آبکاری و پوشش‌های فلزی، این شرکت دارای دانش فنی پیشرفته و تجربیات غنی در صنایع مختلف است.
- تنوع خدمات: ارائه انواع پوشش‌دهی‌های فلزی تخصصی مانند نیکل کروم، هارد کروم، گالوانیزه، مس، طلا و نقره، همچنین پوشش‌های رنگ کوره‌ای و الکتروفورتیک با کیفیت بالا.
- کیفیت بالا و استانداردها: پیروی از استانداردهای بین‌المللی مانند ASTM و AS/NZS در فرآیندهای گالوانیزه و الکتروفورتیک، که تضمین‌کننده کیفیت و مقاومت بالای پوشش‌ها در برابر سایش و خوردگی است.
- امکانات و زیرساخت‌های پیشرفته: برخورداری از ماشین‌آلات و تجهیزات به‌روز برای ارائه خدمات با کیفیت در مقیاس بزرگ و سفارشی.
- خدمات صنعتی و تزئینی: انجام آبکاری برای صنایع حساس مانند نفت، گاز، پتروشیمی، مخابرات، و همچنین خدمات تزئینی برای قطعات خودرو و سایر محصولات.
- تمرکز بر محیط زیست: با اقداماتی مانند کاشت نهال و مدیریت زباله‌زدایی، رنگین پوشش شیراز به مسئولیت‌های زیست‌محیطی خود نیز اهمیت میدهد.
- نیروی انسانی ماهر: استخدام و آموزش نیروهای متخصص با تمرکز بر توانمندسازی و ایجاد اشتغال در جامعه.
اگر نیاز به آبکاری هرگونه قطعه ساده یا پیچیده و خاص دارید، میتوانید در ساعات کاری با شرکت رنگین پوشش شیراز تماس گرفته و از مشاوره رایگان ما بهره‌مند شوید.
